Dziekan Dekanatu Bydgoszcz V – Fordon,
ks. prał. Jan Andrzejczak,
z dniem 29 sierpnia, odchodzi na emeryturę
29 czerwca, podczas Mszy św. o godz. 13:00, w bazylice fordońskiej miała miejsce uroczystość poświęcenia symboli papieskich (umbraculum) oraz okazja do podziękowania dziekanowi fordońskiemu, ks. prał. Janowi Andrzejczakowi, za 21 lat przewodzenia Kościołowi fordońskiemu. W uroczystości wzięli udział proboszczowie fordońskich parafii.
Umbraculum jest łacińskim słowem oznaczającym parasol. Z czasem jednak termin ten przeszedł do języka jako określenie konkretnego papieskiego parasola, składającego się z naprzemiennych żółtych i czerwonych trójkątnych kawałków materiału.
Dawniej umbraculum było parasolem, którym osłaniano papieża przed słońcem. Nic w tym dziwnego, zważywszy na to, jak bardzo słonecznym miejscem jest Watykan. Obecnie nie pełni ono już takiej funkcji. Możemy spotkać je jednak w różnych świątyniach oraz jako element herbów.
Symbol sede vacante
Umbraculum to jeden z charakterystycznych symboli czasu, w którym Stolica Piotrowa jest nieobsadzona – po śmierci lub abdykacji poprzedniego papieża i przed wyborem jego następcy.
W tym czasie w herbie Stolicy Apostolskiej pojawia się właśnie umbraculum, które zastępuje w nim papieską tiarę. Na ten czas charakterystyczna parasolka umieszczana jest także w herbie kamerlinga – osoby, która w pewnym stopniu przejmuje funkcje nieobecnego papieża, jak również zajmuje się sprawami związanymi z jego pogrzebem oraz zwołaniem konklawe.
Dar dla bazylik mniejszych
Posiadanie umbraculum jest ponadto przywilejem bazylik mniejszych. W wielu świątyniach na świecie, w tym także w Polsce, możemy znaleźć ten charakterystyczny parasol umieszczony gdzieś z boku, wewnątrz świątyni.
Na co dzień umbraculum jest zamknięte. Otwiera się je jedynie w dwóch sytuacjach. Pierwszą z nich jest papieska wizyta. Druga to czas sede vacante, gdy parasolka jest otwarta od śmierci lub abdykacji papieża aż do momentu wyboru jego następcy.
Umbraculum – nieodłączny symbol sede vacante
dr Hanna Górska
https://adeste.org/umbraculum-nieodlaczny-symbol-sede-vacante/
Który kościół może być bazyliką?
Nazwa bazylika pierwotnie związana była raczej z formą architektoniczną danej budowli, a nie z jej funkcją. Tą nazwą najczęściej określa się chrześcijańską świątynię wielonawową. To taka konstrukcja, która posiada wyższą nawę główną i niższe nawy boczne. Sama nazwa pochodzi od greckiego słowa βασιλικός (wym. basilikos), co oznacza królewski.
We współczesnym Kościele bazylika to kościół, który posiada taki tytuł z nadania papieża. Godność bazyliki otrzymuje dana świątynia ze względu na wyjątkową rolę, jaką pełni w życiu liturgicznym i pastoralnym. Bazyliki dzieli się na większe i mniejsze.
Najważniejszym kościołem dla katolików na świecie, który nosi zaszczytny tytuł bazyliki większej, jest przede wszystkim bazylika św. Jana na Lateranie (w Rzymie). Jej pełna nazwa to: „Papieska arcybazylika Najświętszego Zbawiciela, św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty na Lateranie. Matka i Głowa Wszystkich Kościołów Miasta i Świata”. Bazyliką większą jest także bazylika św. Piotra w Watykanie i oraz bazylika św. Pawła za Murami.
Natomiast tytuł bazyliki mniejszej może uzyskać każda świątynia katolicka, która wyróżnia się wartością zabytkową, pielgrzymkową i duszpasterską.
16. Nazwy budynków i obiektów [WSO reguła 82]
Nazwy te piszemy małą literą, jeśli są używane jako rzeczowniki pospolite, np. kościół, bazylika, katedra, sanktuarium, kaplica, cerkiew, zbór, synagoga.
W przypadku nazw własnych, jeśli stojący na początku nazwy wielowyrazowej rzeczownik: kościół, cerkiew, synagoga, bazylika, klasztor, kaplica, krypta, ulica, cmentarz, sanktuarium itp. jest tylko nazwą gatunkową (rodzajową), to piszemy go małą literą, a pozostałe wyrazy wchodzące w skład nazwy - wielką, czyli na przykład: cerkiew Przemienienia Pańskiego, sanktuarium Bożego Miłosierdzia, bazylika Bożego Miłosierdzia, kościół Mariacki, bazylika Mariacka, kościół Dominikanów albo: kościół Ojców Dominikanów czy też kościół oo. Dominikanów, kościół Świętego Marka albo: kościół św. Marka, kościół Sióstr Norbertanek albo: kościół ss. Norbertanek, kościół pod wezwaniem (pw.) Świętego Wojciecha, kościół Świętych Piotra i Pawła albo: kościół św. św. Piotra i Pawła, sanktuarium Matki Bożej Tuchowskiej (ale: sanktuarium maryjne), sanktuarium Świętego Józefa albo: sanktuarium św. Józefa, kościół Na Skałce (ale: katedra na Wawelu, katedra wawelska - ponieważ to nie są właściwe nazwy własne, lecz nazwy opisowe, peryfrazy), kaplica Zygmuntowska, krypta św. Leonarda, klasztor Norbertanek, klasztor Dominikanów, klasztor Franciszkanów, cmentarz Rakowicki, synagoga Izaaka (ale: Stara Synagoga).
Powyższe nazwy jako napisy umieszczone na budynku zaczyna się od wielkiej litery, ponieważ jest to początek nowego tekstu, a więc np. Kościół Mariacki, Klasztor Dominikanów, Cmentarz Rakowicki, Synagoga Izaaka.
Możliwa jest również pisownia kościół dominikanów, jeśli dominikanów nie jest nazwą własną budynku, lecz jedynie wyrażeniem określającym kościół, który należy do dominikanów, a może nosić jakąś inną nazwę, nieistotną w kontekście.
Wyjątek: Świątynia Opatrzności Bożej piszemy wielką literą, ponieważ rzeczownik świątynia jest w tym wypadku integralną częścią nazwy własnej.
Wyjątek: Rzeczownik bazylika pisze się wielką literą w nazwach siedmiu bazylik patriarchalnych, zwanych również większymi: Bazylika Świętego Jana Chrzciciela na Luteranie, Bazylika Matki Boskiej Większej, Bazylika Świętego Pawła za Murami, Bazylika Świętego Piotra, Bazylika Świętego Wawrzyńca w Rzymie, Bazylika Świętego Franciszka w Asyżu, Bazylika Najświętszej Maryi Panny od Aniołów w Asyżu, ponieważ i w tym wypadku rzeczownik bazylika traktuje się jako integralną część nazwy własnej.